Jambers

Een heel eind terug in de vorige eeuw wist iedereen wie hij was. Jambers. Hij maakte een programma met daarin de meest uiteenlopende bijzondere mensen.

“Overdag is hij een doodgewone man, maar ’s avonds…”

Het was een zin die iedereen kende. Vervolgens werd de kijker getrakteerd op een glazenwasser die ’s avonds in een latex pakje en hoge hakken in een sexclub stond. Het was televisie die niet iedereen kon waarderen. Het waren andere tijden. Vandaag de dag met de tsunami aan social media kijken we bijna nergens meer van op. Alhoewel we inmiddels wel een flinke stap achterwaarts hebben gemaakt als het om acceptatie en tolerantie gaat. Dat is dan wel weer jammer.

“Overdag is hij een financiële man bij een autobedrijf, maar ’s avonds is hij een drag queen”

Het zou zo de openingszin kunnen zijn voor een nieuwe aflevering van Jambers. Maar nee, dat is het niet. Het is het verhaal van Bep en Toos. Bep Roddelklep en Toos Mopperdoos om precies te zijn. Je bent vast helemaal de draad kwijt inmiddels en zit met grote ogen naar je scherm te staren. “Het komt goed”, zoals Klaas altijd zei.

We gaan heel ver terug de tijd in. Gran Canaria ergens begin tweeduizenden-nog-wat. We zijn op vakantie met Peter. Peter is, samen met René, de eigenaar van de Venise Bar in Breda. Daar waar het voor Klaas en mij allemaal begonnen is. Peter is daarmee onze oudste gezamenlijke vriend. Een prachtige vriendschap die nog steeds bestaat. De Venise Bar. We waren er kind aan huis en onderdeel van het meubilair. Ik kan er boeken over volschrijven. Even onthouden.

In de Venise Bar hebben we de meest geweldige feesten meegemaakt. De Venise straatfeesten waren enorme producties waar Van den Ende nog jaloers op kon zijn. Alles erop en eraan. Peter had van Erna de Haas, de vorige eigenaresse, de titel “Koningin van de Hallstraat” geërfd. Op de feesten maakte de koningin steevast haar entree inclusief hermelijnen mantel en een exacte kopie van de kroon van Farah Diba. De ene keer op een paard, dan in een koets, dan met een kraan over de huizen de straat ingetild en zelfs op een olifant. Ja, het was alles of niets. Peter deed daarnaast ook optredens in travestie. Dat heet tegenwoordig Drag Queen. Zelfde label, betere marketing.

Zo, nu heb je beeld bij Peter. Maar we waren dus op Gran Canaria. Klaas had tegen Peter gezegd dat hij het ook grappig vond om dat een keer te doen. Op Gran Canaria had Peter voor Klaas alles meegenomen. Jurk, hakken, make-up, pruik, de hele toestand. Uren waren ze bezig in die bloedhitte. Het resultaat mocht er wezen. Na een paar uur stonden er twee appetijtelijke dames op me te wachten. Dat gebeurde niet vaak en was lang geleden.

We gingen naar de Yumbo. Hét homo-uitgaansgebied in Playa del Ingles. Het was lachen, gieren en brullen. Klaas op hakken was te vergelijken met een veerboot op een onrustige Noordzee. Ze hadden veel bekijks en om de tien meter moest er iemand met ze op de foto. We hebben vervolgens een uur met Philip, een goeie vriend van ons op een terras gezeten. Na een half uur vraagt Philip me of Klaas niet komt. “Die zit al een half uur tegenover je lieverd”. Goed gedaan Peter.

We gingen terug naar Nederland en de jurk ging aan de wilgen.

We woonden in Utrecht toen we Andy en Richard leerden kennen. We gingen veel met elkaar uit en streken vaak neer in Amsterdam bij café De Engel op de Zeedijk. Onze stamkroeg. Een jaarlijks terugkerend evenement op de Zeedijk zijn de Hartjesdagen. Een van oorsprong oud volksfeest waarbij de mannen de jurk van hun vrouw aantrokken en de vrouwen de kleren van de man inclusief een getekend snorretje. Mijnheer Hitler was niet gediend van deze uitspatting en verbood het hele gebeuren. Bijzonder eigenlijk voor iemand die er zelf nogal vreemd bijliep. Maar dat terzijde.

Maar na de oorlog kwam het terug. De Hartjesdagen groeiden van een kleinschalig feest uit tot een oncontroleerbaar groot festijn. Het is letterlijk aan haar eigen succes ten onder gegaan. De drukte werd te groot op die kleine smalle Zeedijk. Het was ieder jaar een geweldig en kleurrijk feest. Mooier en gemoedelijker dan GayPride. We keken er ieder jaar naar uit en waren er ieder jaar bij. Ik trok mijn naaimachine onder uit de kast vandaan en hulde de dames in stretch en meters tule. Groots. Als we het dan doen, dan moet het ook goed. Het was geen hotekoture, maar het was zeker stijlvol en uitbundig.

Een onderdeel van de Hartjesdagen is de verkiezing tot de Koningin van de Hartjesdagen. De mooiste Drag Queen is dan een jaar lang het boegbeeld van de straat.

En daar ging het fout.

Het is tweeduizendacht. Andy en Klaas waren al een paar keer gevraagd om ook mee te doen. Ze zeiden steevast “nee”. Tot op die fatale zondagmiddag in De Engel waarbij het bier en de wijn rijkelijker vloeide dan het water in het urinoir. “Ze doen mee”. “Wie doen mee?”. “Andy en Klaas”. “Met wat?”. “Met de verkiezing tot Koningin van de Hartjesdagen!”. En bedankt. Ook dat nog.

Ze gingen ervoor. Ze hadden “ja” gezegd en dan moet je ook doorzetten. Na een paar uur praten en evenveel borrels waren we er met z’n vieren uit. “De Ouwehoeren twee punt nul”. Gebaseerd op de illustere tweelingzussen uit Amsterdam. Identiek in uiterlijk en kleding. Dames van lichte zeden.

De kleding werd gekocht. Make-up uitgeprobeerd. Pruiken gepast. Neptieten uitgezocht. Er kwam heel wat bij kijken. Ze zagen er geweldig uit. Het was een zonovergoten dag en het was gigantisch druk. De dames liepen met de parade door de straat en aan het einde van de dag was de uitslag van de jury. Richard en ik stonden voor de deur bij De Engel en konden het podium net niet zien. We hoorden alleen de stem van de presentator. Klaas was net naar het podium gesneld. Die zat namelijk zonder zijn hoge hakken met gezwollen enkels bij te komen van het lopen. Geen idee hoe hij die voeten weer in die muiltjes gepropt heeft trouwens. Maar het was gelukt en hij was weg.

En toen klonken opeens de onheilspellende woorden door de speakers. “De winnaar van de titel “De Koningin van de Hartjesdagen” zijn,….. DE OUWE HOEREN TWEE PUNT NUL!”. Er barst vervolgens een oorverdovend applaus en gegil los. Richard en ik kijken elkaar stomverbaasd aan. “Oh My God!”. Wat is er zojuist gebeurd? Dit was niet de bedoeling. Niet van Klaas, niet van Andy, niet van Richard en ook niet van mij. Het was voor de lol.

De koninginnen van de Hartjesdagen. Andy en Klaas. Bep en Toos.

Ze zouden er niets mee doen. Het was maar een titel. Over een jaar is hij van een ander. Jurk uit, kostuum aan en in de auto naar Kooijman.

Sorry Jambers.

Ze moesten wel een keertje hun opwachting maken in De Engel zei André, de eigenaar van De Engel. Gewoon een beetje rondlopen en zo. Maar dat zagen ze niet zitten. Dan gaan we er ook wat van maken. Een optreden dus. De keuze viel op liedjes uit de nieuwe versie van de serie “Het Schaap met de Vijf Poten”. Liedjes instuderen, pasjes bedenken, nog meer kleding, nog meer neptieten, nog meer pruiken.

Lang verhaal kort. Het was een doorslaand succes die twee. De chemie was geweldig en de keuze voor het genre een schot in de roos. Van het ene optreden kwam het andere en iedereen vond het geweldig. Er werden professionele pruiken gemaakt en ieder optreden werden ze beter en mooier. Kleding kopen op de Albert Cuijpstraat en bij C&A met een verkoopster die helemaal losgaat van enthousiasme. Ze werden zelfs op een dag door een hetero-stel gevraagd om als Bep en Toos de hele bruiloft te voorzien van entertainment. Van ontvangst tot show. Ze hebben echt ontelbare keren op het podium gestaan en ik heb honderden foto’s op mijn harde schijf staan. De ene nog leuker dan de andere. Het was geweldig leuk. Wat hebben we een lol gehad.

Uiteindelijk was het voor Klaas te veel. Het instuderen van liedjes en alles wat erbij kwam kijken was moeilijk te combineren met zijn veel te drukke baan. Na een tijd besloot hij er mee te stoppen. Dat was niet makkelijk. Hij had er enorm veel plezier mee beleefd en zijn eigen grenzen verlegd. De rustige bedeesde Klaas die vervolgens een hele straat met GayPride op zijn kop zette. Het was zo’n andere kant van hem. Totaal anders, maar toch altijd met die onmiskenbare eigenschappen van rust, eenvoud, warmte en oprechtheid. Ik denk dat dat ook de reden was waarom ze hem graag mochten in dat wereldje dat zich vaak kenmerkte door jaloezie en scherpe tongen.

Jambers had er ook van genoten. Alleen zijn wij niet het type dat overdag een heel ander leven leidt dan ’s avonds en dat schoorvoetend laten zien in een tv-programma. Als wij in onze leren of latex outfits op Gaypride lopen, of in die jurk op het podium staan, dan is dat gewoon een onderdeel van ons leven. Van wie we zijn. Van wie we waren. Daar hoeven we het niet bij iedereen of op iedere verjaardag over te hebben, maar we verbergen of verzwijgen het zeker niet.

Ik ben op mijn werk wel eens aangesproken door een gay-collega. “Zag ik jou nou in het leer op GayPride lopen?”. “Ja, dat kan kloppen”. “Oh, ik wist helemaal niet dat jij dat soort dingen ook doet”. “Ik doe wel meer dingen die jij niet weet, maar wat is je vraag?”. “Oh nee, zomaar”. “Okay, fijne dag verder”.

Een week later wist iedereen op het werk dat ik op GayPride in een leren outfit was gezien. Ik heb de persoon in kwestie toen maar even opgezocht op zijn afdeling en uitgenodigd voor een kop koffie in de kantine.

Kijk, mij maakt het allemaal niets uit. Ik heb niets te verbergen. Maar dat soort geintjes, daar hou ik niet van.

Leven en laten leven. Gewoon je ding doen en de ander diezelfde ruimte geven. Zo simpel is het.

Groeten van Jambers nog.