Zondagochtend.
Druppelsgewijs komen de bezoekers binnen en zoeken een plekje. Geen rijnummers of stoelnummers. Wie het eerst komt heeft de mooiste plek met zicht op het hoofdpodium. Te laat komen is geen probleem, er is altijd wel een hard stoeltje vrij. Het is door de jaren heen steeds stiller aan het worden.
Iedereen is stil en ingetogen. Hier en daar een beleefd knikje of handenschudden.
De Westerkerk.
“Leuk! Je gaat over onze kerkvriendin schrijven?”
Precies lieffie. Angela Groothuizen was de vrouw die ons samenbracht. Nou ja, figuurlijk dan. Die vrouw heeft geen idee wie we waren. Of ze moet zich nog herinneren dat ik als een zenuwachtige puber haar handtekening op mijn ceedee van Angela and the Rude liet zetten. Inclusief lipstick-zoen. Van haar welteverstaan. Even de feiten juist houden.
Maar nu gaan we het over haar hebben.
“Fokkelien! Zo heet ze.”
Goed bezig Klaas. Goed onthouden. Je geheugen werkt weer goed sinds je op je wolkje woont.
“Nieuw wolkje. Ik ben verhuisd.”
Nou, dat verbaast me ook weer niets. Zal ook wel niet de laatste keer zijn. Zijn wolkjes duur?
“Nee, alles gaat hier zonder geld. Heerlijk.”
We dwalen af ventje.
“O ja.”
Fokkelien Oosterwijk. Predikant van de Westerkerk in Amsterdam. Volgens mij was het een vriend die ons er mee naar toe nam. Ze zou geweldig goed kunnen spreken en inclusiviteit stond hoog op haar agenda. Ver voordat het een hype van grote bedrijven werd.
“Welkom dames, heren, kinderen, homo’s en lesbiennes", was haar openingszin terwijl ze vanaf haar hogergelegen podium op ons neer keek. Maar, niet voordat ze zittend in een hoekje van haar zwevende bühne nog stel even haar lippen voorzag van een felrood laagje. Vandaag de dag zou ze een paar minuten langer bezig zijn met haar openingszin. De lijst met inclusieve mensjes wordt met het jaar langer. Ik weet zeker dat ze ze allemaal op zou noemen.
Licht uit, spot aan.
Ze kon prachtig vertellen. Duidelijk en beeldend. Tijd verdween terwijl haar rustige stem door de kerk galmde. Zelfverzekerd. Het was altijd prachtig en inspirerend.
Of we gelovig zijn? Klaas meer dan ik. Na het overlijden van zijn moeder hebben we er steun in gevonden, maar het ebde weg. Herkenbaar denk ik. We klampen ons, tijdelijk, vast aan iets dat troost en verheldering kan geven. Het leven ging door en de bezoeken werden minder frequent. Is dat verkeerd? Ik denk het niet.
Opeens waren er vervangers. Het was niet zoals met haar. Anders. Minder inspirerend. We bleven steeds vaker weg tot we op een dag hoorden dat ze niet meer op zondag zou (s)preken. Zonder Fokkelien geen Westerkerk voor ons.
De kerstnacht was haar grootste moment. Rijendik buiten stonden ze, de tijdelijk gelovigen. Als je niet bereid was een paar uur te wachten kon je het wel vergeten. Er was wel gratis chocomelk om je warm te houden. Ieder jaar weer.
“Mam, is er ook een pauze in de voorstelling”, vroeg een Amsterdam-zuid-jongetje aan zijn moeder. “Lijkt me van wel hoor”, antwoordde ze vol overtuiging. Echte kerkgangers. Je herkent ze gelijk.
We zijn ook nog een keer in “mijn kerk” gaan kijken. Het pracht-en-praal-theater van de Katholieken. Ze konden niet tippen aan de ingetogen voorstelling van Fokkelien en er zit wat mij betreft toch een bijsmaak aan het bedrijf van de paus. Dat speelde de hele tijd door mijn hoofd. Pracht en praal verbleekt snel als een donkere wereld een schaduw werpt over het blinkende goud.
“Goedenavond dames, heren, kinderen, homo’s en lesbiennes. Welkom in de Westerkerk op deze bijzondere avond”, begon Fokkelien.
“De meesten van u komen natuurlijk iedere zondag, maar toch hebben we wat bekende meezing-kerstliedjes in het programma opgenomen voor die enkele die zondags niet altijd kan”, vervolgde ze met een onbewogen gezicht.
Ieder jaar weer en ieder jaar gleed ik bijna van het veel te harde bankje af van het lachen. Geen pauze, maar gelukkig wel kerst-karaoke. Gezegend kerstfeest.
Hoe zou het met haar zijn?
“Ik zal eens kijken of ik haar zie lopen in Amsterdam.”
Goed idee mannetje. Tik dan even op haar schouder. Is grappig.